....

Современная литература

..

Modern literature

..

Ժամանակակից գրականություն

....

....

Современная армянская литература  создается в необычных условиях. С одной стороны на нее влияет огромное наследие прошлого, с другой - новые реалии, изменившиеся технологии. 

В конце ХХ века Армения столкнулась с землятресением, последствиями распада СССР, войной, также оказалась в блокаде, приблизившей быт жителей страны к ситуации техногенной катастрофы. Это во многом повлияло и на литературу. Тема рухнувшего мира привычной цивилизации отразилась как в сюжетах с откровенным, жестким реализмом, так и в произведениях с магическими атрибутами. Табуированные эмоции, описание жизненных невзгод, натуралистические сцены - все, что крайне не поощрялось на протяжение всего ХХ века, вырвалось на бумагу. Темы человека неблагополучного, травмированного оказались востребованы обществом как никогда в другое время.

Произошло это после долгих лет господства в литературе советских стандартов, отрицавших живое человеческое чувство, и воспевавших героизм и высоту стремлений. Если литература ХХ века показывала читателю точку, к которой ему следует стремится, откинув прочь все личные переживания, то новая литература откликнулась на потребность читателя рассказать о том, что его мучает. 

Так, в повести Лусине Ваячян "Бологое", помимо острого сюжета раскрывается тема женской судьбы. Героиня рассказывает о своем распавшемся браке, рассказывает без сожаления, говоря именно о тех своих переживаниях, которые в обществе раскрывать не принято. Еще один громкий роман - "До свиданья, Птица" Арама Пачяна, повествующий о парне со сломанной в армии психикой.

Роман Марьям Петросян "Дом, в котором", наполненный магическим реализмом, получил международное признание. Действие происходит в интернате, новичок попадает в условия правил, определенных обитателями "дома", и познает особенности местного восприятия мира и собственного присутствия в нем. Книга была переведена на 8 языков, получила множество наград.

Выделяется строгая, порой мрачная поэзия Геворга Гиланца. Поэт отзывается на судьбу своего народа, актуальную политическую ситуацию, придавая своим переживаниям внушительные, глубокие образы. 

Особенности пережитой боли в начале XX года, не выпущенной в советские времена, отражается в работах и переводах Гоар Гарибян (Рштуни). В произведениях прослеживается неутолимая печаль утерянного дома на территориях, перешедших в следствие Геноцида Турции.

Благодаря интернет-технологиям мир узнает Наринэ Абгарян. Она стала по блогу, в котором с особой теплотой рассказывала истории из детства, проведенного в Берде. Стала популярна после публикации автобиографической повести «Манюня». В дальнейшем автор написала трилогию о приключениях маленькой девочки и еще несколько романов и повестей. 

..

Modern Armenian literature has been created in unusual conditions. On the one hand, it is influenced by a huge literary heritage of the past, on the other hand - with new reality and modern technologies.

At the end of the 20th century, Armenia confronted earthquake, the consequences of the collapse of the USSR, war, found itself in a blockade that brought the inhabitants of the country closer to the industrial disaster situation. This in many ways influenced the literature as well. The topic of the civilization’s collapsed world was reflected both in the stories with franka and tough realism, and in works with certain magical attributes. Tabooed emotions, descriptions of life's adversities, naturalistic scenes - everything that was highly discouraged throughout the 20th century, broke out on paper at the end of the century. The topics of the unfavorable, injured individual were relevant and demanded by the society as never before.

This happened after years of Soviet standards’ domination in the literature that denied living human feelings and glorified the heroism and height of aspirations. While the literature of the 20th century demonstrated to reader the point to which he or she should strive, throwing away all personal feelings, the new literature responded to the reader's need to talk about what torments him.

For instance, in Lusine Vayachyan's novel «Bologoe», in addition to an acute plot, the theme of women's destiny is revealed. The heroine tells about her broken marriage, she says without regret, speaking specifically about woman emotions and experiences that are not accepted in society. Another novel – «Good-bye, Bird» by Aram Pachyan, narrates about a guy with a broken mentality in the army.

Mariam Petrosyan's novel «The house in which», filled with magical realism, has received international recognition. The action takes place in the boarding school, the newcomer gets into the conditions of the rules determined by the inhabitants of the «home», and learns the peculiarities of the local perception of the world and his own presence in it. The book has been translated into 8 languages and it has received many awards.

Gevorg Gilantz's strict, sometimes gloomy poetry definitely stands out. The poet responds to the fate of his people, the actual political situation, giving his experiences impressive, deep images.

The peculiarities of the pain experienced in the beginning of the twentieth year, not released in Soviet times, are reflected in the works and translations of Gohar Gharibyan (Rshtuni). In her works one can trace the unbearable sadness of the lost home in the territories that were transferred as the consequence of the Armenian Genocide in Turkey.

Now, thanks to internet technologies, the world recognizes Narine Abgaryan. She began her career on a blog where she spoke with particular warmth of stories from her childhood in Berd. She became popular after the publication of the autobiographical story «Manyunya». In the future, the author wrote a trilogy about the adventures of a little girl and several other novels and stories.

..

Հայ ժամանակակից գրականությունը ստեղծվել է արտասովոր պայմաններում. մի կողմից այն իր վրա կրել է անցյալի գրական ժառանգության ազդեցությունը, մյուս կողմից՝ նոր իրականության, նորագույն տեխնոլոգիաների:

20-րդ դարի վերջում Հայաստանը բախվեց այնպիսի իրադարձությունների հետմ ինչպիսիք էին երկրաշարժ, ԽՍՀՄ փլուզման հետևանքներ, պատերազմ, հայտնվեց շրջափակման մեջ, ինչը երկրի բնակչության կյանքը բերեց այնպիսի իրադրության, որպիսին կստեղծվեր տեխնոգեն աղետի պարագայում: Դա մեծապես ազդեց նաև գրականության վրա: Մի ամբողջ քաղաքակրթական աշխարհի փլուզումը արտահայտվեց ինչպես անկեղծ, երբեմն դաժան ռեալիստական գործերի, այնպես էլ միստիկ և կախարդական ատրիբուտներ պարունակող ստեղծագործությունների սյուժետներում: Տաբուի վերածված զգացմունքներ, կյանքի անախորժությունների պատկերում, բնական տեսարաններ՝ այն բոլորթեմաները, որ չէին խրախուսվում ողջ 20-րդ դարի ընթացքում, դարավերջին սկսեց հանձնվել թղթին: Անապահով մարդու, հոգով վիրավոր անհատի թեմաները հասարակության կողմից այժմ ավելին քան երբևիցե պատմության ընթացքում պահանջված դարձան:

Դա տեղի ունեցավ գրականության մեջ տարիներ շարունակ խորհրդային չափանիշների տիրապետությունից հետո, որոնք հերքում էին կենդանի մարդկային զգացմունքները և գովերգում հերոսությունը, ձգտումների վեհությունը: Եթե 20-րդ դարի գրականությունը ընթերցողին մատնացույց էր անում այն ուղղությունը, որով նա պետք է շարժվի՝ մի կողմ թողնելով բոլոր անձնական հույզերը, ապա նոր գրականությունը արձագանքեց ընթերցողի՝ իրեն տանջող երևույթների մասին պատմելու պահանջին:

Այսպես, Լուսինե Վայաչյանի «Բոլոգոյե» պատմվածքում սուր սյուժեին զուգահեռ բացահայտվում է նաև կանացի ճակատագրի թեման: Հերոսուհին պատմում է իր չստացված ամուսնության մասին առանց ափսոսանքի, խոսելով հենց այն մտահոգությունների մասին, որոնք ընդունված չէ բարձրաձայնել հասարակության մեջ: Մեկ այլ ժամանակակից պատմվածք է Արամ Պաչյանի «Ցտեսություն, թռչուն»-ը, որում պատմվում է բանակից կոտրված հոգեբանությամբ եկած երիտասարդի մասին:

Մարիամ Պետրոսյանի «Տուն, որում» վեպը լցված է կախարդական ռեալիզմով և ստացել է միջազգային ճանաչում: Գործողությունները տեղի է են ունենում ինտերնատում. նորեկը հայտնվում է «տան» բնակիչների ընդունած կանոնների վրա հիմնված պայմաններում և գիտակցում աշխարհի և դրանում իր ներկայության այստեղի ընկալման առանձնահատկությունները: Գիրքը թարգմանվել է 8 լեզուներով, արժանացել բազում մրցանակների:

Առանձնանում է Գևորգ Գիլանցի խիստ, երբեմն մռայլ պոեզիան: Բանաստեղծը արձագանքում է իր ժողովրդի ճակատագրի, արդիական քաղաքական իրադրության հարցերին՝ իր մտահոգությունները մարմնավորելով խորը կերպարների միջոցով:

Գոհար Ղարիբյանի (Ռշտունի) ստեղծագործություններում և թարգմանություններում արտահայտված են 20-րդ դարասկզբին ապրած, բայց խորհրդային ժամանակներում չբարձրաձայնված ցավը և ապրումները: Ստեղծագործություններում կարելի է տեսնել ցեղասպանությունից հետո կորուսյալ տան հետ կապված թախիծը:

Ինտերնետ տեխնոլոգիաների շնորհիվ այսօր աշխարհը գիտի Նարինե Աբգարյանին: Նա սկսել է գրողի իր գործունեությունը բլոգի միջոցով, որում առանձնահատուկ ջերմությամբ կիսվում էր Բերդում անցկացրած իր մանկության պատմություններով: Հայտնիություն ձեռք բերեց «Մանյունյա» ինքնակենսագրական պատմվածքի հրապարակումից հետո: Հետագայում հեղինակը գրեց փոքրիկ աղջկա արկածների մասին ևս երեք հատոր, ինչպես նաև մի քանի վեպեր և պատմվածքներ:

....