Гусан Дживани, Сероб Левонян, 1846 – 1909
Гусан Дживани, Сероб Левонян, 1846 – 1909
Родился в селе Карцах близ Ахалкалаки. Его песни, написанные более ста лет назад поют сегодня народные артисты, рок-группы, оперные сопрано, исполнители в стиле "рабиз" и ансамбли народной музыки. Стихи Дживани переводил на русский сам Валерий Брюсов.
Стихи Дживани
ԱՅՍ ԳԻՇԵՐ
Մատրվակ, բե՛ր ինձ գինի տուր այս գիշեր,
Մորմոքում եմ, սիրտս է տխուր այս գիշեր.
Ինձ մի բանով ուրախացուր այս գիշեր,
Գոնե չանցնեն ժամերս զուր այս գիշեր:
Շնորհք արա, մի ձանձրանար, գեղանի.
Լեր իմ ցավիս դու ցավակից, գովանի.
Բեր, մատրվակ, բեր գինին հին մառանի,
Վառ կրակիս սրսկե ջուր այս գիշեր:
Տուր թևդ ինձ, գեղեցիկս, սիրունս,
Անվանդ հետ պիտի կապեմ անունս.
Արդեն գիտե՞ս, որ չի տանիր իմ քունս,
Ել զբոսնենք, օդն է մաքուր այս գիշեր։
Հոգույս հատոր, բա՛վ է կրեմ քո ցավը,
Գերիդ դառնամ ու վառվիմ քու կամավը.
Ինձ սիրո՞ւմ ես, թե ոչ, ասա իրավը,
Տուր ինձ շուտով վճռական լուր այս գիշեր։
Լուր իմ խոսքս, խնդրում եմ խոնարհաբար,
Մի այլայլիր, ես չեմ խոսում անկատար.
Եթե լինելու ենք մեկմեկու համար,
Արի կապենք պայման ամուր այս գիշեր։
1882
ՆԱ ԻՄՆ է, ԵՍ ՆՐԱՆՆ ԵՄ
Էլի միտքս վեր սլացավ, վառ սիրով տարվածի պես,
Հոգիս քնից նոր է զարթնել, աչքերը հարբածի պես.
Չկա ուրիշ մեկ գեղեցիկ իմ սրտիս սիրածի պես,
Նա իմս է, ես նրանն եմ, պիտի սիրենք մեկմեկու,
Ձեռք-ձեռքի տանք, կյանք վայելենք, սիրտ նվիրենք մեկմեկու։
Մտա սիրելիիս այգին, վարդ է բացվել վարդի մոտ,
Վառված երգում է սախակը, աշխույժով վաղ առավոտ.
Ես հոգյակիս եմ որոնում, նա էլ գիտեմ ինձ կարոտ.
Նա իմս է, ես նրանն եմ, պիտի սիրենք մեկմեկու,
Ձեռք-ձեռքի տանք, կյանք վայելենք, սիրտ նվիրենք մեկմեկու:
Երկհարկանի ապարանքի լուսամուտին եմ նայում,
Սիրտս տխուր սպասում եմ, նազելիս չի երևում,
Առանց նրան լույս ու արև ինձ համար չէ աշխարհում,
Նա իմս է, ես նրանն եմ, պիտի սիրենք մեկմեկու,
Ձեռք-ձեռքի տանք, կյանք վայելենք, սիրտ նվիրենք մեկմեկու։
1902
ՄՈԻԽԵՄՄԵԶ
Այս բոլոր աշխարհի միջին չկա քեզ համար, սիրելի,
Աչքերդ ղամբար, սիրելի,
Ունքերդ կամար, սիրելի,
Բերանդ շաքար, սիրելի,
Լեզուդ մխիթար, սիրելի,
Իմաստուն ես և խելամուտ ամենաճարտար, սիրելի։
Շուշանի պես շատ գեղեցիկ զարդարվելուդ դարձա ապուշ,
Պռունկներդ մեղրից անուշ,
Այտերդ կարմիր ու քնքուշ,
Շուտ-շուտ արի, ոչ թե ուշ-ուշ,
Քաղցրությունդ է հատուկ նուշ,
Ինձ վառվռուն աչերովդ արիր սիրահար, սիրելի։
Խորհուրդդ ամեն մեկի մոտ մի բանալ՝ ասեմ, սիրական,
Մի գնար այլոց օթևան,
Խոսքեր մի լսեր զանազան,
Սանձ դիր լեզվիդ, մի բաց բերան,
Լավ անունը չունի վախճան,
Աշխատիր, որ քեզի չասեն տգետ, անկատար, սիրելի։
Էր քո նման մեկ գեղեցիկ, բայց՝ չպահեց իր անունը,
Քանդեց իր ձեռով իր տունը,
Ձմռան փոխարկվեց գարունը,
Դեռ չլրացրած արբունը՝
Կտրվեց աչքերի քունը,
Կրակապաշտ թիթեռի պես եղավ շանթահար, սիրելի։
Նորա անունը լսեցի՞ր, հիմա քեզ լավ պահիր, աղջիկ,
Որ մնաս դու միշտ գեղեցիկ,
Լինիս թանկագին մեղեսիկ,
Մի լինիր անգետ ու ռամիկ,
Լեր ինչպես պալասան ծաղիկ
Ջիվանվույս լսես՝ կմնաս դու մշտադալար, սիրելի։
1873