Словарь фитонимов: растения с армянскими наименованиями. Часть 2

На Армянском нагорье растет около 3500 видов растений из 150 семейств. Из них около 108 видов встречаются только на Армянском нагорье. Магистр АГПУ имени Хачатура Абовяна Корюн Оганян составил вторую часть словаря фитонимов растений с армянскими наименованиями. Первую часть мы также публиковали на нашем сайте.

Араратская долина делит землю армян на две части — восточную и западную. Она же является центром армянской культуры и государственности. Процесс формирования армянской народности в основном завершился в VII—VI вв. до н. э., когда на территории Армянского нагорья возникло первое армянское рабовладельческое государство (Государство Ервандуни).

Гадло А. В. Народы Закавказья

Лох узколистный, лох восточный, пшат ереванский

Elaeágnus angustifólia, Elaeagnus orientalis, Elaeagnus erivanensis Fisch. ex Schltdl.

Փշատենի նեղատերև, փշատենի երևանյան

Когда ковчег пристал к Арарату, Патриарх Ной не сразу решился покинуть свой плавучий дом. Он выпускал голубя разведать окружающий мир. Принеся в клюве нежную ветвь маслины, птица возвестила об уходе вод Потопа и возможности продолжать жизнь. Однако в отличие от гор Израиля, вокруг Арарата масличные деревья не встречаются, а вот пшатени есть. Возможно, древний летописец перепутал ветвь настоящей маслины с похожей ветвью пшатового дерева, называемого «дикой маслиной».

Журнал «Жам»

У растения есть и более приятные названия: северный финик, царьградский верес, царьградская лоза, армянский финик, армянский пшат, бухарская джида и серебряное дерево.

Лох узколистный. Фото: Дачная энциклопедия

Шафран гегардский, крокус гегардский

Crocus geghartii Sosn. (Crocus adamii)

Քրքում Գեղարդի, սապտուկ Գեղարդի, քրմածաղիկ Գեղարդի

Крокус еще описывал Теофраст (ок. 371 – ок. 287 до н.э.). Растение завезли в Британию римляне, где его использовали в качестве красителя. Шафран вновь привезли в Западную Европу крестоносцы. Крокус также упоминается в средневековых гербариях. Самый ранний из них — Tractatus de Herbis XIV века.

Крокус гегардский. Фото: JungleDragon

Сосна армянская, сосна крючковатая

Pinus armena K. Koch, Pinus sylvestris ssp. hamata (Steven) Fomin

Սոճի հայկական, շամի հայկական

Этот вид сосны культивируют в качестве небольшого декоративного растения или кустарника, который высаживают либо в садах, либо в больших горшках. Ее также используют для создания ландшафтов в стиле японских садов или для более крупных экземпляров бонсай.

Сосна армянская. Фото: Laji.fi

Крылотычиночник армянский,  крылотычинник армянский

Aethionema armenum Boiss.

Տղաբերուկ հայկական, բոցաթելուկ հայկական

Крылотычиночник армянский, который также называют «кресс-салат», — низкорослый вечнозеленый кустарник, родом из Средиземноморья, где он обычно встречается на скалистых склонах выше 800 метров. Крылотычиночник лучше всего растет на солнце и в нейтральной или щелочной почве. В США его можно выращивать на открытом воздухе.

Крылотычиночник армянский. Фото: Википедия

Бессмертник армянский

Helichrysum armenium DC.

Անթառամ հայկական

Это многолетнее травянистое растение из вида рода Бессмертник (Helichrysum) семейства Астровые (Asteraceae). Растение можно найти в Малой Азии, Закавказье и Иране. Бессмертник растет на сухих скалистых местах субальпийского и альпийского поясов.

Бессмертник армянский. Фото: Plants of the World Online

Ирис Вартана

Iris vartanii Foster

Հիրիկ Վարդանի, Փնջածաղիկ Վարդանի

Пакрадуни Калуст Вартан родился в Стамбуле в 1835 году. Он был сыном бедного армянского портного. Вартан основал Назаретскую больницу — первую больницу в Османской Галилее. Во время работы в Палестине в предгорьях вокруг Назарета Калуст обнаружил ирис и отправил его Майклу Фостеру для классификации. Тот назвал цветок в честь Вартана.

Ирис Вартана. Фото: earth.com

Полный словарь фитонимов:

1. Авенула армянская
   Avenula armeniaca (Schischk.) Holub, Helictochloa armeniaca (Schischk.) Romero Zarco Տիվարսակ հայկական

2. Акантолимон араксинский
   Acantholimon araxanum Bunge, Armeriastrum armenum Kuntze
   Ոզնաթուփ հայկական

3. Аллохруза Тахтаджяна
   Allochrusa takhtajanii
   Ալոքրուզա Թախտաջյանի

4. Арге́мона армянская
   Argemone armeniaca L., Papaver armeniacum (L.) DC.
   Չաշմիկ հայկական, փշախաշխաշ հայկական, կակաչ հայկական

5. Аспицилия армянская
   Aspicilia armeniaca (Werner) S.Y.Kondr.
   Ասպիցիլիա հայկական

6. Астра армянская
   Aster armenus Kuntze, Galatella sedifolia subsp. Sedifolia
   Աստղածաղիկ հայկական

7. Астрагал араратский
   Astragalus araraticus Azn., Astragalus incertus Ledeb.
   Գազ արարատյան

8. Астрагал зангезурский
   Astragalus sangezuricus
   Գազ Զանգեզուրի

9. Астрагал карабахский
   Astragalus karabaghensis
   Գազ Արցախի, գազ ղարաբաղի

10. Асфоделина киликийская
    Asphodeline cilicica Tuzlaci
    Թաղաղու կիլիկյան, շերեշ կիլիկյան, շրեշ կիլիկյան, օղին կիլիկյան

11. Атрактилис армянский, сафлор армянский
    Atractylis armena Poir., Carthamus armena

    Կանճրակ հայկական, գաթի ծաղիկ հայկական

12. Безвременник армянский

    Colchicum armenum B.Fedtsch., Colchicum szovitsii subsp. Szovitsii
    Շնդեղ հայկական

13. Безвременник Гоар
    Colchicum goharae Gabrielian
    Շնդեղ Գոհարի

14. Белокудренник армянский
    Ballota armena Boiss., Pseudodictamnus rotundifolius (K.Koch) Salmaki & Siadati-
    Պրասխ հայկական, սպիտակ հոտիսո, շանխոտ հայկական

15. Белонавозник armeniacoflavus
    Leucocoprinus armeniacoflavus E. Ludw. (2012)
    Լեւկոկոպրինուս armeniacoflavus

16. Бельвалия араксинская
    Bellevalia araxensis Woronow ex Grossh.
    Բելևալիա Արաքսի, ալայազ Արաքսի

17. Блошница армянская
    Pulicaria armena Boiss. & Kotschy
    Լուախոտ հայկական, շահորակ հայկական, շահպանակ հայկական

18. Бодяк мегринский
    Cirsium megricum Kharadze, Cirsium schelkovnikovii Petr.
    Գեղավեր Մեղրու

19. Боесенбергия армянская
    Boesenbergia armeniaca Cowley
    Բոեսենբերգիա հայկական

20. Будра киликийская, кошачья мята киликийская
    Glechoma cilicica (Boiss. ex Benth.) Kuntze, Nepeta cilicica Boiss. ex Benth.
    Գետնաբաղեղ կիլիկյան

21. Бутень армянский
    Chaerophyllum armenum (Bordz.) M.Hiroe, Caropodium pterocarpum subsp. Pterocarpum
    Ղմի հայկական

22. Бюфония Тахтаджяна, жабница Тахтаджяна
    Bufonia takhtajanii

    Դոդոշախոտ Թախտաջյանի, բուֆոնիա Թախտաջյանի

23. Вайда армянская
    Isatis armena M.Bieb., Isatis latisiliqua Steven- Sameraria armena (L.) Desv.
    Լրջուն հայկական

24. Вайда Тахтаджяна
    Isatis takhtajanii
    Լրջուն Թախտաջյանի

25. Василёк араксинский
    Centaurea araxina Gabrieljan, Psephellus araxinus (Gabrieljan) Greuter
    Տերեփուկ Արաքսի

26. Василёк араратский
    Centaurea araratica Azn., Centaurea pseudoscabiosa subsp. araratica (Azn.) Wagenitz, Colymbada araratica (Azn.) Holub
    Տերեփուկ արարատյան

27. Василек арпинский

    Centaurea arpensis (Czer.) Wagenitz.

    Տերեփուկ Արփայի

28. Василёк гегамский, псефеллюс гегамский
    Centaurea geghamensis Gabrieljan, Psephellus geghamensis (Gabrieljan) Gabrieljan,
    Տերեփուկ Գեղամա

29. Василек ереванский
    Psephellus erivanensis Lipsky, Amblyopogon erivanensis Sosn., Centaurea erivanensis Bordz., Xanthopsis erivanensis (Lipsky) Soják.
    Տերեփուկ երևանյան

30. Василек киликийский
    Calcitrapa cilicica (Boiss. & Balansa) Holub, Centaurea calcitrapa subsp. cilicica (Boiss. & Balansa) Wagenitz
    Տերեփուկ կիլիկյան

31. Василек Таманян
    Rhaponticoides tamanianae
    Տերեփուկ Թամանյանի

32. Василек Тахтаджяна
    Centaurea takhtajanii
    Տերեփուկ Թախտաջյանի

33. Василистник армянский
    Thalictrum armenum K.Koch ex Lecoy, Thalictrum minus subsp. Minus
    Գնձմնձուկ հայկական, գունդատ հայկական, քնձմնձուկ հայկական

34. Вероника Азнавура
    Veronica aznavourii Dorfl.
    Բերենիկե Ազնավուրի

35. Вероника киликийская
    Veronica cilicica Stroh, Veronica dichrus Schott & Kotschy
    Բերենիկե կիլիկյան

36. Весенник киликийский, эрантис киликийский
    Eranthis cilicica Schott & Kotschy
    Էրանթիս կիլիկյան, գարնանածաղիկ կիլիկյան

37. Ве́треница армянская, ветряница армянская, анемо́на армянская

    Anemone armena Boiss., Pulsatilla armena (Boiss.) Rupr.

    Հողմածաղիկ հայկական, քնախոտ հայկական

38. Вечерница киликийская
    Hesperis cilicica (Siehe ex Bornm.) A.Duran
    Երեկորնիկ կիլիկյան

39. Вишня араксинская
    Cerasus araxina Pojark., Prunus albicaulis Koehne ex Bornm.
    Բալենի Արաքսի

40. Володушка армянская
    Bupleurum armenum Boiss. & Kotschy, Bupleurum kurdicum Boiss.
    Եզնակող հայկական, նապաստակի ականջ հայկական

41. Волчок армянский
    Phelypaea armena K.Koch, Cistanche armena (K.Koch) M.V.Agab.
    Ֆելիպեա հայկական, դևագի հայկական

42. Восковник киликийский, воскоцветник киликийский, вощанка киликийская
    Cerinthe cilicica Kotschy ex Boiss.
    Մոմածաղիկ կիլիկյան

43. Вьюнок армянский
    Convolvulus armenus Boiss. & Kotschy, Convolvulus betonicifolius Mill.
    Պատատուկ հայկական, պատուտակ հայկական

44. Вяз араксинский, ильм араксинский
    Ulmus araxina Takht., Ulmus minor subsp. Minor
    Թեղի Արաքսի, ծփի Արաքսի, կնձնի Արաքսի

45. Гвоздика Габриэляна
    Dianthus gabrielianae Nersesian
    Մեխակ Գաբրիելյանի

46. Гвоздика зангезурская
    Dianthus zangezuricus Nersesian
    Մեխակ Զանգեզուրի

47. Гвоздика Тахтаджяна
    Dianthus takhtajanii Nersesian
    Մեխակ Թախտաջյանի

48. Гербера армянская, Ореосерис армянский
    Gerbera armena (Freyn & Sint.) Beauverd, Oreoseris armena (Freyn & Sint.) V.A.Funk & J.Wen
    Գերբերա հայկական

49. Гибискус армянский
    Hibiscus armeniacus Bouché
    Բաղրջուկ հայկական

50. Гладиолус армянский
    Gladiolus armeniacus J.N.Gerard, Gladiolus atroviolaceus Boiss.
    Թրաշուշան հայկական

51. Головчатка айастанская
    Cephalaria hajastana Grossh.
    Զիվան հայաստանյան

52. Головчатка армянская
    Cephalaria armena Grossh.-Cephalaria aristata K.Koch
    Զիվան հայկական

53. Головчатка киликийская
    Cephalaria cilicica Boiss. & Kotschy
    Զիվան կիլիկյան

54. Головчатка нахичеванская
    Cephalaria nachiczevanica Bobrov
    Զիվան Նախիջևանի

55. Горошек армянский, вика армянская
    Vicia armena Boiss.
    Արտիճ (սիսեռիկ) հայկական

56. Груша абрикосолистная
    Pyrus armeniacifolia
    Տանձենի ծիրանատերև

57. Груша армянская
    Pyrus armena (Pojark.) M.F.Fay & Christenh., Cotoneaster armenus Pojark.
    Տանձենի հայկական, չմենի հայկական

58. Груша даралегисская
    Pyrus daralagezi
    Տանձենի Դարալագյազի

59. Гунделия киликийская
    Gundelia cilicica Fırat
    Կանգար կիլիկյան

60. Гусма́ния, гузма́ния армянская
    Guzmania armeniaca H.Luther
    Գուզմանիա հայկական

61. Девясил армянский
    Inula armena Bordz. - Inula aucheriana DC.
    Կղմուխ հայկական, ձվախոտ հայկական

62. Деревей киликийский
    Achillea cilicica J.Gay ex Tchich.
    Հազարատերևուկ կիլիկյան

63. Донник армянский
    Melilotus armenus Boiss., Melilotus officinalis (L.) Lam.
    Իշառվույտ հայկական

64. Дуб араксинский
    Quercus araxina (Trautv.) Grossh.
    Արաքսյան կաղնի

65. Дуб армянский
    Quercus armeniaca Kotschy, Quercus hartwissiana Steven
    Կաղնի հայկական

66. Дымянка киликийская
    Fumaria cilicica Hausskn., Fumaria officinalis subsp. cilicica (Hausskn.) Lidén
    Ծխաբույս կիլիկյան, անիծխոտ կիլիկյան, մամու ոջիլ կիլիկյան, շանթարա կիլիկյան, տերուկ կիլիկյան

67. Евгения, Эвгения армянская
    Eugenia armeniaca Sagot
    Մեխակածառ հայկական

68. Ежевика Тахтаджяна
    Rubus takhtadjanii
    Մոռենի Թախտաջյանի

69. Ежевика зангезурская
    Rubus zangezurus
    Մոռենի Զանգեզուրի

70. Ель киликийская
    Picea cilicica (Antoine & Kotschy) Rauch. ex Gordon, Abies cilicica (Antoine & Kotschy) Carrière
    Եղևնի կիլիկյան, նշդարենի կիլիկյան

71. Железница армянская, сидеритис армянский
    Sideritis armeniaca Bornm.
    Երնջա հայկական, երկաթախոտ հայկական

72. Железница киликийская, сидеритис киликийский

    Sideritis cilicica Boiss. & Balansa
    Երնջա հայկական, երկաթախոտ կիլիկյան

73. Желтушник Азнавура
    Erysimum aznavourii Polatschek
    Ձագախոտ Ազնավուրի

74. Житняк армянский, пырейник армянский
    Elytrigia armena (Nevski) Nevski, Pseudoroegneria stipifolia (Trautv.) Á.Löve
    Ագրոպիրոն հայկական

75. Иксора армянская
    Ixora armeniaca Mottet, Ixora coccinea var. Coccinea
    Իքսորա հայկական

76. Иерациоидис armenum

    Hieraciodes armenum Kuntze

    Հիերացիոդիս armenum

77. Ирис Вартана, Иридодиктиум Вартана

    Iris vartanii Foster, Iridodictyum vartanii (Foster) Rodion.

    Հիրիկ Վարդանի, Փնջածաղիկ Վարդանի

78. И́рис сисианский, каса́тик сисианский, петушо́к сисианский

    Iris sisianica Zubov & Bondarenko

    Հիրիկ Սիսիանի, Փնջածաղիկ Սիսիանի

79. Кирказон киликийский
    Aristolochia cilicica P.H.Davis & M.S.Khan
    Զրվանդ կիլիկյան, սղանգ կիլիկյան, որդնտակ կիլիկյան

80. Ковыль армянский
    Stipa armeniaca P.A.Smirn. ex Roshev., Stipa ehrenbergiana Trin. & Rupr.
    Փետրախոտ հայկական

81. Ковыль нахичеванский
    Stipa nachiczevanica Mussajev & Sadychov
    Փետրախոտ Նախիջևանի

82. Козелец киликийский, ножкосемянник киликийский
    Scorzonera cilicica Boiss., Gelasia cinerea (Boiss.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
    Խինձ կիլիկյան

83. Колладония киликийская
    Colladonia cilicica (Boiss. & Balansa) Boiss., Heptaptera cilicica (Boiss. & Balansa) Tutin, Meliocarpus cilicicus Boiss. & Balansa
    Կոլադոնիա կիլիկյան

84. Конофитум маугани армянский
    Conophytum maughanii subs. Armeniacum

    Կոնոֆիտում մաուղանի հայկական

85. Коровяк армянский
    Verbascum armenum Boiss. & Kotschy, Celsia armeniaca Boiss.
    Խռնդատ հայկական

86. Коровяк мегринский
    Verbascum megricum
    Խռնդատ Մեղրու

87. Кострец армянский
    Bromopsis armena (Boiss.) Holub, Bromus armenus Boiss.
    Ցորնուկ հայկական

88. Кострец Габриэлян
    Bromopsis gabrielianae Ogan., Bromus tomentosus Trin.
    Ցորնուկ Գաբրիելյանի

89. Кострец нахичеванский
    Bromopsis nachiczevanica (Tzvelev) Holub, Bromus induratus Hausskn. & Bornm.
    Ցորնուկ Նախիջևանի

90. Котовник айастанский
    Nepeta hajastana Grossh.,Nepeta racemosa subsp. Racemosa
    Կատվադաղձ հայաստանյան

91. Котовник зангезурский
    Nepeta zangezura Grossh.
    Կատվադաղձ Զանգեզուրի

92. Котовник киликийский, кошачья мята киликийская
    Nepeta cilicica Boiss. ex Benth.
    Կատվադաղձ կիլիկյան, փիսիկխոտ կիլիկյան

93. Крестовидка армянская, крестообразник армянский, круциата армянская
    Cruciata armeniaca Mikheev, Cruciata taurica subsp. armenica (Mikheev) Ehrend. Մակարդախոտ հայկական, խաչխոտ հայկական, աղուրի հայկական

94. Кру́пка араратская
    Draba araratica Rupr.
    Ճարտարուկ արարատյան

95. Кру́пка армянская
    Draba armena Boiss., Draba pulchella Willd. ex DC.
    Ճարտարուկ հայկական

96. Кузиния Габриэлян
    Cousinia gabrieljanae
    Խոզանափուշ Գաբրիելյանի

97. Кузиния карадагская
    Cousinia qaradaghensis
    Խոզանափուշ ղարադաղի

98. Кузиния мегринская
    Cousinia megrica
    Խոզանափուշ Մեղրու

99. Кутра армянская
    Apocynum armenum Pobed., Poacynum armenum, Trachomitum armenum (Pobed.) Pobed. Շնամեռուկ հայկական

100. Лавр армянский
     Laurus armeniaca Poepp. ex Nees, Licaria armeniaca (Nees) Kosterm.
     Դափնի հայկական

101. Лаготис армянский
     Gymnandra armena Boiss., Lagotis stolonifera (K.Koch) Maxim.
     Լագոտիս հայկական

102. Лакфио́ль армянская, желтофио́ль армянская, желту́шник Че́ри
     Cheiranthus armeniacus Sims, Erysimum armeniacum (Sims) J.Gay
     Շահոքրամ հայկական, ձեռնածաղիկ հայկական, մեմբածաղիկ հայկական

103. Лапча́тка армянская
     Potentilla armeniaca Siegfr. ex Th.Wolf, Potentilla radiata Lehm.
     Մատնունի հայկական, արծաթախոտ հայկական, հինգտերևի հայկական, հնգամատնե հայկական, հզորուկ հայկական

104. Лапча́тка киликийская
     Potentilla cilicica Boiss., Potentilla kotschyana Fenzl.
     Մատնունի կիլիկյան, արծաթախոտ կիլիկյան, հինգտերևի կիլիկյան, հնգամատնե կիլիկյան, հզորուկ կիլիկյան

105. Лату́к армянский, сала́т армянский
     Lactuca armena Boiss., Lactuca quercina subsp. Quercina
     Հազար հայկական, կաթնուկ հայկական

106. Латук Тахтаджяна
     Lactuca takhtadzhianii
     Հազար Թախտաջյանի

107. Лепантес армянский
     Lepanthes armeniaca Barb.Rodr., Pabstiella armeniaca (Barb.Rodr.) L.Kollmann
     Լեպանտես հայկական

108. Лён армянский
     Linum armenum (Bordz.) Galushko
     Կտավատ հայկական

109. Лен Барсегяна
     Linum barsegjanii
     Կտավատ Բարսեղյանի

110. Ликария армянская
     Licaria armeniaca (Nees) Kosterm., Evonymodaphne armeniaca Nees, Misanteca armeniaca (Nees) Lundell, Acrodiclidium armeniacum (Nees) Mez, Laurus armeniaca Poepp. ex Nees,
     Լիկարիա հայկական, կասլա հայկական, կասլիկ հայկական, դափնի հայկական

111. Лох узколи́стный, лох восточный, лох ереванский
     Elaeágnus angustifólia, Elaeagnus orientalis, Elaeagnus erivanensis Fisch. ex Schltdl.
     Փշատենի նեղատերև, փշատենի երևանյան

112. Лук армянский
     Allium armenum Boiss. & Kotschy
     Սոխ հայկական

113. Льня́нка зангезурская
     Linaria zangezura Grossh., Linaria dalmatica (L.) Mill.
     Կտավախոտ Զանգեզուրի

114. Льнянка мегринская
     Linaria megrica
     Կտավախոտ Մեղրու

115. Лютик армянский
     Ranunculus armeniacus Boiss. & A.Huet, Ranunculus grandiflorus L.
     Գորտնուկ հայկական

116. Мак Габриэляна
     Papaver gabrielianae M.V.Agab., Papaver rhoeas subsp. Rhoeas
     Կակաչ Գաբրիելյանի

117. Мальва армянская
     Malva armeniaca Iljin, Malva aegyptia L.
     Փիփերթ հայկական

118. Мальпи́гия армянская
     Malpighia armeniaca Cav., Bunchosia armeniaca (Cav.) DC.
     Մալպիգիա հայկական

119. Манжетка армянская
     Alchemilla armeniaca Rothm.
     Գայլաթաթ հայկական

120. Маргаритка армянская
     Bellis armena Boiss., Bellis perennis L.
     Մարգարտածաղիկ հայկական

121. Медуница армянская, Мертензия даурская
     Pulmonaria armena Schrank, Mertensia davurica (Sims) G.Don
     Թոքախոտ հայկական, մեղրուկ հայկական, խռնդատ, եզնագի խռջտակ հայկական, կապոյտ մորուս, վայրի սմբուլ, զանգակածաղիկ հայկական

122. Мелколепе́стник армянский
     Erigeron armenus Boiss. & A.Huet, Erigeron caucasicus subsp. Caucasicus
     Գարնանաթարամ հայկական, տլփա հայկական

123. Микромерия киликийская
     Micromeria cilicica Hausskn. ex P.H.Davis, Clinopodium cilicicum (Hausskn. ex P.H.Davis) Bräuchler & Heubl
     Միկրոմերիա կիլիկյան

124. Миндаль зангезурский
     Amygdalus zangezura Fed. & Takht.
     Նուշ Զանգեզուրի

125. Мирикария армянская
     Myricaria armena Boiss., Myricaria germanica subsp. Germanica
     Արմավաթուփ հայկական, մուրտ հայկական

126. Мисантека армянская
     Misanteca armeniaca (Nees) Lundell, Licaria armeniaca (Nees) Kosterm.
     Միսանտեկա հայկական

127. Мокрица киликийская, звездчатка средняя киликийская, куриный мор киликийский Stellaria cilicica Boiss. & Balansa
     Աստղիկ միջակ կիլիկյան, ջրջրուկ կիլիկյան, տամկախոտ կիլիկյան, կտիկավոր աստղիկ կիլիկյան

128. Молочай киликийский
     Euphorbia cilicica Boiss., Euphorbia denticulata Lam.
     Իշակաթնուկ կիլիկյան

129. Мордовник армянский
     Echinops armenus Grossh.
     Ոզնագլխիկ հայկական, nզնենի հայկական, ոզնիկ հայկական, թոփփուշ հայկական

130. Мытник араратский
     Pedicularis araratica Bunge, Pedicularis crassirostris Bunge
     Ոջլադեղ արարատյան

131. Недотро́га армянская
     Impatiens armeniaca S.H.Huang
     Հինածաղիկ հայկական, բալասանիկ հայկական

132. Незабудка дарелагезская
     Myosotis daralaghezica T.N. Popova
     Անմոռուկ Դարալագյազի, մկնականջ Դարալագյազի

133. Нивя́ник армянский
     Leucanthemum armenum DC., Tanacetum armenum Sch.Bip.
     Ջանգյուլումի ծաղիկ հայկական, սպիտակածաղիկ հայկական

134. Нигелла армянская, чернушка армянская, чернуха армянская
     Nigella armena Steven, Nigella segetalis M.Bieb.
     Սոնիճ հայկական

135. Нигелла киликийская, чернушка киликийская, чернуха киликийская
     Nigella cilicica Boiss. & Balansa, Nigella stellaris Boiss.
     Սոնիճ կիլիկյան

136. Ножкосемянник армянский
     Podospermum armenaicum Boiss. & A.Huet
     Սերմնոտուկ հայկական

137. Нори́чник киликийский
     Scrophularia cilicica Heywood, Scrophularia rimarum Bornm.
     Խլածաղիկ կիլիկյան

138. Нори́чник Тахтаджяна

     Scrophularia takhtadzianii Gabrielian

     Խլածաղիկ Թախտաջյանի

139. Овёс армянский
     Avena armeniaca Schischk., Helictochloa armeniaca (Schischk.) Romero Zarco
     Վարսակ հայկական

140. Одоронтера киликийская, бурачок киликийский
     Odontarrhena cilicica (Boiss. & Balansa) Španiel, Al-Shehbaz, D.A.German & Marhold
     Վառվառուկ կիլիկյան

141. Одуванчик Азнавура
     Taraxacum aznavourii Soest
     Խատուտիկ Ազնավուրի

142. Одуванчик мегринский
     Taraxacum megricum Tzvelev, Taraxacum scaturiginosum G.E.Haglund
     Խատուտիկ Մեղրու

143. Одуванчик наиринский
     Taraxacum nairoense Koidz.
     Խատուտիկ նաիրյան

144. Одуванчик ширакский
     Taraxacum shirakium R.Doll
     Խատուտիկ Շիրակի

145. Одуванчик эчмиадзинский
     Taraxacum ecmiadzinum R.Doll
     Խատուտիկ Էջմիածնի

146. Оносма араратская
     Onosma araratica Riedl
     Իշհոտոտ արարատյան

147. Оносма зангезурская
     Onosma zangezura T.N.Popova, Onosma gehardica T.N.Popova
     Իշհոտոտ Զանգեզուրի

148. Опопанакс армянский
     Opopanax armenus Fisch. & C.A.Mey. ex Bordz., Opopanax persicus Boiss. & Heldr.
     Ճավշիր հայկական

149. Орхидея киликийская, ятрышник киликийский
     Orchis cilicica (Klinge) Schltr., Dactylorhiza incarnata subsp. cilicica (Klinge) H.Sund.
     Խոլորձ կիլիկյան, աղվեսաձուք կիլիկյան (ճլզտրուկ, որձարմատ, աղվեսաձուք, ձվատակ, շան շուք, նռնիճ, ձվածաղիկ)

150. Осока армянская
     Carex armena Boiss., Carex hostiana DC.
     Բոշխ հայկական

151. Осока киликийская
     Carex cilicica Boiss.
     Բոշխ կիլիկյան

152. Острокильница армянская, остролодочник армянский
     Oxytropis armeniaca
     Գառնառվույտ հայկական

153. О́фрис киликийский
     Ophrys cilicica Schltr.
     Սարդակիր կիլիկյան

154. Очи́ток армянский, заячья капуста армянская, се́дум армянский
     Sedum armenum Boiss. & A.Huet, Sedum hispanicum L.
     Թանթռնիկ հայկական, փերփեր հայկական, գառնադմակիկ հայկական

155. Пабстиелла армянская
     Pabstiella armeniaca (Barb.Rodr.) L.Kollmann
     Պաբստիելա հայկական

156. Пажитник киликийский
     Pocockia cilicica Boiss. & Balansa, Medicago brachycarpa Fisch. ex M.Bieb., Trigonella cilicica Hub.-Mor.
     Հացհամեմ կիլիկյան, շամբալա կիլիկյան, այծառվույտ կիլիկյան

157. Пальчатокоренник киликийский
     Dactylorhiza cilicica (Klinge) Soó, Dactylorhiza incarnata subsp. cilicica (Klinge) H.Sund. Պիսակավոր խոլորձ կիլիկյան

158. Параколподиум араратский, колподиум араратский
     Hyalopodium araraticum (Lipsky) Röser & Tkach
     Կոլպոդիում արարատյան

159. Перловник армянский
     Melica armena Boiss. & Kotschy, Melica persica Kunth
     Մարգարտախոտ հայկական

160. Песчанка армянская
     Arenaria armeniaca Boiss., Eremogone armeniaca (Boiss.) Holub
     Բզրուկ հայկական, ավազախոտ հայկական

161. Плевроталлис армянский
     Pleurothallis armeniaca (Barb.Rodr.) Cogn., Pabstiella armeniaca (Barb.Rodr.) L.Kollmann Պլևրոտալիս հայկական

162. Полёвка армянская
     Myagrum armeniacum Steud. )
     Մկնառ հայկական

163. Полистахия армянская
     Polystachya armeniaca la Croix & P.J.Cribb
     Պոլիստաքիա հայկական

164. Полы́нь араксинская
     Artemisia araxina Takht.
     Օշինդր Արաքսի

165. Пиретрум армянский, поповник армянский
     Pyrethrum armenum K.Koch, Tanacetum armenum Sch.Bip.
     Երիցուկ բազմամյա հայկական

166. Пижма зангезурская
     Tanacetum zangezuricum Chandjian
     Լվածաղիկ Զանգեզուրի

167. Пра́нгос киликийский
     Prangos cilicica (Boiss. & Balansa) Benth. & Hook.f. ex Drude, Heptaptera cilicica (Boiss. & Balansa) Tutin
     Գելի բոխի կիլիկյան

168. Примула армянская, первоцвет армянский
     Primula armeniaca (Duby) Kuntze, Androsace armeniaca Duby
     Գնարբուկ հայկական, գինարբուկ հայկական, գարնանածաղիկ հայկական, թավրնջակ հայկական, սոսուն հայկական

169. Пролеска армянская
     Othocallis, armena (Grossh.) Speta, Scilla siberica subsp. armena (Grossh.) Mordak, Scilla armena Grossh.
     Մկնասոխ հայկական

170. Проле́ска зангезурская
     Scilla zangezura Grossh., Scilla mischtschenkoana Grossh..
     Մկնասոխ Զանգեզուրի

171. Пролеска киликийская
     Othocallis cilicica (Siehe) Speta, Scilla cilicica Siehe
     Մկնասոխ կիլիկյան

172. Птицемлечник Габриэлян
     Ornithogalum gabrielianae
     Աստղաշուշան Գաբրիելյանի

173. Пузырник киликийский
     Colutea cilicica Boiss. & Balansa
     Պայթակենի կիլիկյան

174. Пупа́вка армянская
     Anthemis armeniaca Freyn & Sint., Anthemis candidissima Willd. ex Spreng.
     Անթեմ հայկական, կատուակն հայկական, իգաբող հայկական

175. Пустынноколосник киликийский
     Eremostachys cilicica Gand., Phlomoides laciniata (L.) Kamelin & Makhm.
     Մենախոտ կիլիկյան

176. Резеда́ армянская
     Reseda armena Boiss., Reseda armena var. Armena
     Հափրուկ հայկական

177. Резуха араратская
     Arabis araratica Azn., Murbeckiella huetii (Boiss.) Rothm.
     Արաբախոտ արարատյան

178. Резуха киликийская
     Arabis cilicica Boiss. & Balansa, Arabis ionocalyx Boiss. & Heldr.
     Արաբախոտ կիլիկյան

179. Рогерия армянская
     Rogeria armeniaca Bedigian
     Ռոգերիա հայկական

180. Ромашка армянская
     Matricaria armeniaca Rauschert, Tripleurospermum microcephalum (Boiss.) Bornm.
     Երիցուկ հայկական

181. Румянка армянская, синяк армянский
     Megacaryon armenum Boiss.,Megacaryon orientale (L.) Boiss., Echium orientale L.
     Իժախոտ հայկական

182. Рута киликийская
     Ruta cilicica (Boiss.) Turrill, Haplophyllum suaveolens var. cilicicum (Boiss.) C.C.Towns.
     Սատապ կիլիկյան, փեգենա կիլիկյան

183. Рыжик армянский
     Camelina armeniaca Desv., Camelina microcarpa Andrz. ex DC.
     Սորուկ հայկական, սորեկ հայկական

184. Ря́бчик айастанский
     Fritillaria hajastanica (Gabrieljan) Gabrieljan, Fritillaria pinardii subsp. hajastanica, GabrieljanFritillaria armeniaca
     Արքայապսակ հայաստանյան

185. Сайерия армянская
     Sayeria armeniaca (P.J.Cribb) Rauschert, Dendrobium armeniacum P.J.Cribb
     Սայերիա հայկական

186. Сафло́р армянский
     Carthamus armenus Willd., Carthamus persicus Desf. ex Willd
     Կանճրակ հայկական, ասպուր հայկական

187. Свидина киликийская, кизил киликийский
     Swida cilicica (Wangerin) Soják, Cornus sanguinea subsp. cilicica (Cornus cilicica Wangerin) D.F.Chamb, Thelycrania cilicica (Wangerin) Pojark.
     Հոն կիլիկյան

188. Синеголовник Ванатура

     Eryngium wanaturii Woronow

     Երնջնակ Վանատուրի

189. Смолёвка араксинская
     Silene araxina Trautv., Silene raddeana Trautv.
     Ծվծվուկ Արաքսի

190. Смолёвка зангезурская
     Silene zangezura Elenevsky, Silene saxatilis Sims
     Ծվծվուկ Զանգեզուրի

191. Смолёвка сисианская
     Silene sisianica Boiss. & Buhse
     Ծվծվուկ Սիսիանի

192. Солонечник армянский, грудни́ца армянская
     Galatella armena Boiss.- Galatella sedifolia subsp. Sedifolia
     Գեղաբույս ոսկեհեր հայկական

193. Сольданелла армянская
     Soldanella armena Lipsky, Soldanella pusilla subsp. Pusilla
     Ասպուզան հայկական

194. Солянка Тамамшян
     Salsola tamamschjanae
     Օշան Թամամշյանի

195. Спеклиния армянская
     Specklinia armeniaca (Barb.Rodr.) F.Barros & V.T.Rodrigues, Pabstiella armeniaca (Barb.Rodr.) L.Kollmann
     Սպեկլինիա հայկական

196. Стеллера киликийская
     Stellera cilicica (Meisn.) Kuntze, Thymelaea cilicica Meisn.
     Ստելերա կիլիկյան

197. Стеллеропсис Магакьяна
     Stelleropsis magakjanii
     Ստելերոպսիս Մաղաքյանի
     Магакьян Арутюн Карпович, специалист в области геоботаники, луговедения, растениеводства, систематики растений. Член-корреспондент АН Армянской ССР (1945), доктор биологических наук (1938), профессор (1938).

198. Стенотения даралагезская

     Stenotaenia daralaghezica (Takht.) Schischk.

     Ստենոտենիա Դարալագյազի

199. Сурепка киликийская
     Barbarea cilicica Schott & Kotschy ex Boiss., Barbarea brachycarpa subsp. minor (K.Koch) Parolly & Eren
     Կծմնծուկ կիլիկյան, հլածուկ կիլիկյան

200. Тамарикс араратский
     Tamarix araratica L., Tamarix araratica (Bunge) Gorschk., Tamarix leptopetala Bunge
     Կարմրան արարատյան

201. Тимеле́я киликийская
     Ligia cilicica (Meisn.) Boiss., Thymelaea cilicica Meisn.
     Գոճմակ կիլիկյան

202. Тимьян Азнавура, чабрец Азнавура
     Thymus aznavourii Velen.
     Ուրց Ազնավուրի

203. Тмин армянский
     Carum armenum Boiss., Carum meifolium Boiss.
     Քեմոն հայկական

204. Тминоножка армянская
     Stenodiptera armena Bordz., Caropodium pterocarpum subsp. pterocarpum., Caropodium armenum (Bordz.) Schischk.
     Քեմոնոտիկ հայկական

205. Томантея армянская
     Phaeopappus armenus Jaub. & Spach, Centaurea armena Boiss.
     Տոմանտեա հայկական, տերեփուկ հայկական

206. Томантея даралагезская

     Tomanthea daralaghezica (Fomin) Takht.

     Տոմանթեա դարեղեգիսի

207. Тополь киликийский
     Populus cilicica Kotschy ex Wesm, Populus tremula L.
     Բարդի կիլիկյան

208. Трёхпалая армениака
     Angorkis armeniaca (Lindl.) Kuntze, Tridactyle armeniaca (Lindl.) Schltr., Sarcanthus armeniacus Rchb.F.
     Անգորկիս հայկաակն, եռամատ հայկական

209. Фелипанхе айастанский, заразиха айастанская
     Phelipanche hajastanica Piwow., Ó.Sánchez & Moreno Mor.
     Ճրագախոտ հայաստանյան

210. Фе́рула армянская
     Ferula armena K.Koch (Ferula armena DC.)
     Նարդես հայկական

211. Ферульник киликийский
     Ferulago cilicica Bornm., Ferulago pachyloba (Fenzl) Boiss.
     Նարդեսուկ կիլիկյան

212. Фиалка киликийская
     Viola cilicica Contandr. & Quézel
     Մանուշակ կիլիկյան

213. Фломис киликийский, зопник киликийский
     Phlomis × cilicica Hub.-Mor.
     Բաղեղ կիլիկյան, խռնդուկ կիլիկյան

214. Фомопсис armeniacae

     Eutypa armeniacae, a grape disease

     Ֆոմոփսիս armeniacae

215. Хедлундия армянская
     Hedlundia armeniaca (Hedl.) Mezhenskyj, Pyrus armeniaca (Hedl.) M.F.Fay & Christenh., Sorbus armeniaca Hedl.
     Հեդլունդիա հայկական, արոսենի հայկական, տանձ հայկական

216. Хохлатка араратская
     Capnites araraticus Rupr.
     Անձխոտ արարատյան

217. Хризантема армянская
     Chrysanthemum armenum Hand.-Mazz., Tanacetum armenum Sch.Bip.
     Քրիզանթեմ հայկական, ոսկեծաղիկ հայկական

218. Цистанхе армянская
     Cistanche armena (K.Koch) M.V.Agab.
     Դևագի հայկական, ճմակ հայկական

219. Цмин араксинский, бессмертник араксинский
     Helichrysum araxinum Takht. ex Kirp.
     Անթառամ Արաքսի

220. Ча́бер киликийский, чабёр киликийский
     Satureja cilicica P.H.Davis
     Ծիթրոն կիլիկյան, կորդյուն կիլիկյան, ծոթրին կիլիկյան, ծիտրոն կիլիկյան, մարզա կիլիկյան, ծիթորի կիլիկյան

221. Чертополох армянский
     Carduus armenus Boiss., Carduus nutans subsp. nutans
     Տատասկափուշ հայկական, կռափուշ հայկական, եկքան հայկական, կիծուկ հայկական, աշխեն հայկական

222. Чисте́ц араксинский
     Stachys araxina Kopell., Stachys fruticulosa M.Bieb.
     Աբեղախոտ Արաքսի

223. Чисте́ц армянский
     Stachys armena Boiss. & Hausskn., Marrubium cephalanthum subsp. Cephalanthum
     Աբեղախոտ հայկական

224. Чисте́ц киликийский
     Stachys cilicica Boiss., Stachys annua subsp. cilicica (Boiss.) R.Bhattacharjee
     Աբեղախոտ կիլիկյան

225. Шалфей армянский
     Salvia armena K.Koch, Salvia armeniaca (Bordz.) Grossh., Salvia armenorum Bornm., Salvia pachystachya Trautv.
     Եղեսպակ հայկական

226. Шалфей киликийский
     Salvia cilicica Boiss.
     Եղեսպակ կիլիկյան

227. Шалфей нахичеванский
     Salvia nachiczevanica Pobed., Salvia macrosiphon Boiss.
     Եղեսպակ Նախիջևանի

228. Шандра армянская
     Marrubium cephalanthum subsp. cephalanthum, Stachys armena Boiss. & Hausskn.
     Մեղրածուծ հայկական

229. Шафран гегардский, крокус гегардский
     Crocus geghartii Sosn. (Crocus adamii)
     Քրքում Գեղարդի, սապտուկ Գեղարդի, քրմածաղիկ Գեղարդի

230. Шиповник армянский, роза армянская
     Rosa armena Boiss., Rosa orientalis A.Dupont ex Ser.
     Մասրենի հայկական, վարդ հայկական

231. Эбенус киликийский
     Ebenus cilicica Schott & Kotschy ex Boiss., Ebenus laguroides Boiss.
     Ապանոս կիլիկյան

232. Эрия армянская
     Eria armeniaca Lindl., Dendrolirium ornatum Blume
     Դենդրոլիրիում հայկական

233. Эрукаструм Тахтаджяна, рогачка Тахтаджяна
     Erucastrum takhtajanii
     Եղջերաբզեզիկ Թախտաջյանի

234. Эспарцет арагацский
     Onobrychis aragatzi Arevsch.
     Կորնգան Արագածի, կորնգան Արագածի

235. Эспарцет араксинский
     Onobrychis araxina Schischk.
     Կորնգան Արաքսի

236. Эспарцет киликийский
     Onobrychis cilicica Kit Tan & Sorger
     Կորնգան կիլիկյան

237. Эспарцет Тахтаджяна
     Onobrychis takhtajanii
     Կորնգան Թախտաջյանի

238. Ярутка киликийская, яруточка киликийская, ноккея киликийская
     Kotschyella cilicica (Schott & Kotschy ex Boiss.) F.K.Mey., Noccaea cilicica (Schott & Kotschy ex Boiss.) Al-Shehbaz
     Շնկոտեմ կիլիկյան

239. Яблоня абрикосолистная
     Malus armeniacaefolia Lavallée
     Խնձորենի ծիրանատերև

Корюн Оганян, магистр АГПУ имени Хачатура Абовяна, специально для Армянского музея Москвы

Обложка: Пихта киликийская. Википедия